Góc nhìn chuyên sâu và giải pháp thực tế từ Vạn Phúc Care, dựa trên khuyến nghị của WHO & UNICEF, giúp cha mẹ tự tin đồng hành cùng con vượt qua giai đoạn "lười ăn" một cách nhẹ nhàng.
Cảm giác bất an, lo lắng khi con đột ngột ăn ít, bỏ bú là cảm xúc hoàn toàn tự nhiên mà bất kỳ bậc cha mẹ nào cũng có thể trải qua.
Đây không phải là bệnh lý mà là một giai đoạn chán ăn tạm thời, báo hiệu bé đang dồn năng lượng để chinh phục những kỹ năng mới.
Là tình trạng trẻ khỏe mạnh đột ngột chán ăn, ăn ít hơn bình thường mà không do bệnh lý. Giai đoạn này thường kéo dài vài ngày đến 1-2 tuần, gắn liền với các cột mốc phát triển như lẫy, bò, đi, mọc răng hay "Tuần Khủng Hoảng" (Wonder Weeks).
Góc nhìn từ WHO & UNICEF: Hãy áp dụng "Cho ăn đáp ứng" - lắng nghe và tôn trọng tín hiệu của trẻ.
Điểm mấu chốt: Trẻ vẫn hoàn toàn khỏe mạnh, vui vẻ, năng động dù ăn ít.
- Trẻ bú mẹ: Cữ bú ngắn, dễ mất tập trung, né tránh ti mẹ.
- Trẻ ăn dặm: Từ chối món yêu thích, ngậm thức ăn lâu, ăn vài thìa rồi thôi.
- Quan trọng: Trẻ không sốt, lừ đừ, nôn trớ liên tục hay tiêu chảy.
Cảnh giác vòng lặp: Biếng ăn sinh lý có thể chuyển thành biếng ăn tâm lý nếu cha mẹ ép buộc, la mắng, tạo căng thẳng trong bữa ăn.
Nguyên nhân: Do mốc phát triển tự nhiên.
Thời gian: Ngắn (1-2 tuần), tự hết.
Biểu hiện: Trẻ vẫn vui vẻ, năng động.
Hướng xử trí: Kiên nhẫn, không ép buộc.
Nguyên nhân: Do bệnh lý trong cơ thể.
Thời gian: Kéo dài đến khi trị dứt điểm.
Biểu hiện: Trẻ mệt mỏi, lừ đừ, có triệu chứng bệnh.
Hướng xử trí: Đưa trẻ đi khám bác sĩ.
Nguyên nhân: Do áp lực, ép buộc từ cha mẹ.
Thời gian: Có thể kéo dài, thành mãn tính.
Biểu hiện: Chống đối khi tới bữa ăn.
Hướng xử trí: Thay đổi cách tiếp cận của cha mẹ.
Năng lượng ưu tiên cho việc học kỹ năng mới (nhận biết, khám phá tay chân, tập lẫy). Trẻ dễ bị sao nhãng bởi âm thanh, ánh sáng và tạm "quên" cơn đói.
Trẻ mải mê với kỹ năng lẫy, lật, ngóc đầu. Mốc 6 tháng là "cơn bão" thay đổi: bắt đầu ăn dặm, mọc răng, tập bò - tất cả đều có thể gây chán ăn tạm thời.
Trẻ mải mê tập bò, vịn đứng, đi. Trẻ cũng bắt đầu hình thành khẩu vị riêng và nhận ra từ chối thức ăn là một cách thể hiện sự tự chủ.
Đây là cuộc đối thoại hai chiều, nơi cha mẹ quan sát và phản hồi phù hợp với tín hiệu đói/no của trẻ. Mục tiêu là xây dựng mối quan hệ lành mạnh với thức ăn, không phải "ép ăn hết suất".
- Tôn trọng quyền từ chối của trẻ.
- Bữa ăn tối đa 20-30 phút.
- Không TV, điện thoại.
- Kiên trì giới thiệu món mới (10-15 lần).
- Chia 5-6 bữa nhỏ thay vì 3 bữa lớn.
- Đa dạng món, trang trí bắt mắt.
- Không dùng thức ăn làm phần thưởng.
- Ăn cùng gia đình vui vẻ.
- Quản lý bữa phụ hợp lý.
- Khuyến khích trẻ vận động.
Khi Nào Cần Gặp Bác Sĩ?
- Không tăng cân trong 3 tháng hoặc sụt cân.
- Sốt cao, nôn ói dữ dội, tiêu chảy nặng.
- Dấu hiệu mất nước (tã khô, môi khô).
- Trẻ luôn lừ đừ, mệt mỏi, không chơi.
- Biếng ăn kéo dài > 2 tuần không cải thiện.
- Chống đối dữ dội khi thấy thức ăn.
- Chậm phát triển kỹ năng ăn uống.