Bằng cách tiếp cận dựa trên bằng chứng y khoa, giúp cha mẹ hiểu rõ bé biếng ăn phải làm sao và xây dựng nền tảng sức khỏe vững chắc cho con.
Biếng ăn sinh lý: Diễn ra ngắn ngày (vài ngày - 1 tuần), thường trùng với các mốc phát triển (mọc răng, tập lẫy, bò) và không ảnh hưởng đến biểu đồ tăng trưởng.
Biếng ăn tâm lý (bệnh lý): Kéo dài, từ chối ăn quyết liệt. Thường do cha mẹ lo lắng thái quá, ép ăn, biến bữa ăn thành "cuộc chiến", làm trẻ sợ hãi.
Sợ hãi khi đến giờ ăn (khóc, gắt gỏng).
Từ chối quyết liệt (ngậm miệng, quay đầu).
Bữa ăn kéo dài > 30 phút nhưng ăn rất ít.
Lượng ăn giảm < 50-60% nhu cầu trong nhiều ngày.
Ngậm thức ăn rất lâu, không chịu nuốt.
Chủ động nhè hoặc phun thức ăn.
Nôn ói khi bị ép ăn dù chỉ một thìa nhỏ.
Chững cân hoặc sụt cân trong 2-3 tháng.
Mệt mỏi, kém linh hoạt, da xanh xao.
Rối loạn tiêu hóa (trào ngược, táo bón), nhiễm khuẩn (viêm họng, viêm tai), dị ứng thực phẩm, thiếu vi chất (kẽm, sắt).
Pha sữa sai tỷ lệ (quá đặc hoặc quá loãng), giới thiệu ăn dặm không phù hợp (quá sớm, đơn điệu, sai kết cấu).
Môi trường bữa ăn căng thẳng, cha mẹ lo âu. Ép ăn gây ra sự chống đối, phá hủy mối quan hệ tích cực của trẻ với thức ăn.
Một số trẻ nhạy cảm bẩm sinh với mùi vị hoặc kết cấu thức ăn (lợn cợn, sền sệt). Cần tôn trọng và điều chỉnh cách chế biến.
Thiếu kẽm, sắt làm vị giác suy giảm, trẻ càng biếng ăn hơn, tạo thành vòng lặp bệnh lý nguy hiểm.
Nguy cơ còi xương, suy dinh dưỡng thể thấp còi, ảnh hưởng vĩnh viễn đến tầm vóc của trẻ sau này.
Giai đoạn 1000 ngày đầu đời là "giai đoạn vàng". Biếng ăn có thể làm suy giảm IQ, khả năng tập trung và học tập.
Thêm chất béo lành mạnh (1 thìa dầu ăn trẻ em, bơ), dùng nước dùng đậm đặc, bổ sung đạm từ bột hạt (óc chó, hạt sen).
Ưu tiên thực phẩm giàu kẽm (thịt bò, tôm), sắt (gan, bông cải xanh) và có vị ngọt tự nhiên, màu sắc hấp dẫn (bí đỏ, cà rốt, chuối).
TUYỆT ĐỐI KHÔNG TỰ Ý BỔ SUNG! Luôn cần có sự thăm khám và chỉ định của bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng.
Đừng chần chừ nếu trẻ có các "cờ đỏ": sụt cân, không tăng cân 2-3 tháng, dấu hiệu mất nước, nôn ói mọi thứ, li bì, hoặc biếng ăn kèm sốt cao, tiêu chảy kéo dài.
Đáp: Đây là tình huống phổ biến. Cha mẹ hãy kiên nhẫn, tiếp tục giới thiệu thức ăn dặm hàng ngày một cách nhẹ nhàng, không ép buộc. Thử thay đổi hương vị, kết cấu thực phẩm, và cho trẻ ngồi ăn cùng gia đình để tạo sự hứng thú.
Đáp: KHÔNG NÊN. Việc này gây hại lâu dài, làm trẻ ăn thụ động, không nhận biết tín hiệu no, tăng nguy cơ rối loạn ăn uống và béo phì trong tương lai. Hãy tạo ra bữa ăn chất lượng, nơi cha mẹ và con cái tương tác với nhau.