Cách Tăng Dần Độ Thô Cho Bé Ăn Dặm Kiểu Nhật và Truyền Thống

Hành trình ăn dặm không chỉ để bổ sung dinh dưỡng, mà còn là bước phát triển để con khám phá thế giới hương vị và kết cấu thực phẩm. Hiểu đúng cách tăng dần độ thô cho bé ăn dặm là chìa khóa giúp con phát triển các kỹ năng vận động miệng, mở rộng khẩu vị và hình thành thói quen tự lập. Những video thực tế được thực hiển bởi điều dưỡng Thanh Thủy sẽ giúp cha mẹ tăng độ thô ăn dặm đúng nhu cầu của con.

Dấu Hiệu Trẻ Sẵn Sàng Ăn Dặm và Tăng Độ Thô Thực Phẩm

Việc xác định thời điểm thích hợp để bắt đầu ăn dặm và tăng độ thô ăn dặm phụ thuộc vào nhiều yếu tố, đòi hỏi sự kết hợp giữa khuyến nghị chung và sự quan sát của cha mẹ.

@methuylamy Lớn nhanh quá sắp ăn dặm rồi đây các Mom ơi 🫣🫣🫣 #methuylamy #mebimsua #embedangyeu #ăndặm #xuhuong #bảomẫuVạnPhúcCare ♬ nhạc nền - Mẹ Thủy Làm Y

Thời điểm thích hợp để bắt đầu cho bé ăn dặm

Bộ Y tế Việt Nam khuyến nghị thời điểm bắt đầu cho trẻ ăn dặm vào khoảng 6 tháng tuổi.   

• Bắt đầu quá sớm (trước 17 tuần tuổi): Có thể gây ra các vấn đề như kém tăng trưởng, tiêu chảy, hoặc tăng cân quá mức do hệ tiêu hóa chưa trưởng thành.   
• Trì hoãn quá lâu (sau 7-9 tháng tuổi): Tiềm ẩn rủi ro thiếu hụt dinh dưỡng (đặc biệt là sắt) và khó khăn trong phát triển kỹ năng nhai nuốt, dẫn đến kén ăn.   

Các dấu hiệu bé đã sẵn sàng (không chỉ dựa vào tháng tuổi)

Mặc dù "khoảng 6 tháng tuổi" là khuyến nghị chung, nhưng cha mẹ cần nhận biết các dấu hiệu phát triển cụ thể hơn của con. Bởi ăn dặm cần khởi nguồn từ nhu cầu của chính em bé.

Các dấu hiệu thể chất và hành vi cho thấy trẻ đã sẵn sàng ăn dặm:

• Kiểm soát đầu tốt: Trẻ có thể giữ đầu thẳng và vững vàng khi ngồi.   
• Ngồi vững với sự hỗ trợ hoặc độc lập: Trẻ có thể ngồi thẳng trong ghế ăn dặm một cách an toàn.   
• Không còn phản xạ đẩy lưỡi (phun thức ăn ra ngoài): Trẻ ít dùng lưỡi đẩy thực phẩm ra ngoài, có thể di chuyển thức ăn từ phía trước ra phía sau để nuốt.
• Tỏ ra hứng thú với thức ăn: Trẻ nhìn chằm chằm, với tay lấy, hoặc mở miệng khi thấy thìa.   
• Có thể lấy thức ăn từ thìa: Trẻ có khả năng đóng môi quanh thìa và lấy thức ăn chủ động.   
• Có khả năng cầm nắm đồ vật: Trẻ có thể cầm nắm đồ vật, chuyển tiếp giữa 2 tay và đưa vào miệng có chủ đích.
• Bé bắt đầu tiết nước miếng

Hành Trình Tăng Độ Thô Thực Phẩm Theo Từng Giai Đoạn

Tăng độ thô ăn dặm cho bé là một quá trình tiến triển tự nhiên. Từ loãng đến đặc, từ nhuyễn mịn đến lợn cợn, sau đó là cắt nhỏ. Nếu trẻ gặp khó khăn với một kết cấu mới, việc quay trở lại một kết cấu dễ hơn một chút trong vài ngày là hoàn toàn bình thường.

@methuylamy Cách tăng thô cho bé trong giai đoạn ăn dặm, các Mom lưu ý nhé 🥰🥰 #methuylamy #mebimsua #béăndặm #embedangyeu #ăndặm #andamcungbe #xuhuong ♬ nhạc nền - Mẹ Thủy Làm Y

Giai đoạn 1: Nghiền nhuyễn rây mịn (Khoảng 6 tháng tuổi)

Trẻ làm quen với ăn dặm, kỹ năng chính là ngậm & nuốt, với phản xạ lưỡi đẩy thức ăn từ phía trước ra phía sau.   

• Độ thô khuyến nghị: Nghiền nhuyễn, rây mịn, loãng.
• Ví dụ thực phẩm và cách chế biến:
  • Ngũ cốc (tinh bột): Cháo xay nhuyễn (1 gạo : 10 nước) hoặc bột ăn dặm tăng cường sắt pha loãng.   
  • Rau củ/trái cây: Nấu chín mềm, xay mịn hoặc rây nhuyễn hoàn toàn (bí đỏ, cà rốt, chuối, bơ).   
  • Đạm: Lòng đỏ trứng (nấu chín kỹ, xay mịn), cá thịt trắng (nấu chín, bỏ xương, xay mịn), đậu phụ (xay nhuyễn).   
• Lưu ý: 1 bữa/ngày, tăng dần. Giới thiệu từng loại mới mỗi 2-3 ngày. Không nêm các loại gia vị muối, đường, mật ong.

>> Thực Đơn 30 Ngày Ăn Dặm Cho Bé 6 Tháng

Giới thiệu với cha mẹ 1 buổi ăn dặm của bé Hà Mã giai đoạn 6 tháng tuổi, kết hợp phương pháp ăn dặm tự chỉ huy (blw) và ăn dặm truyền thống.

@methuylamy Tập 3. Hà Mã háu ăn đến rồi đây! Tuần 1 ăn rau củ thôi nhé các đồng sữa 😎😎 #methuylamy #embedangyeu #andam #bảomẫuvạnphúccare #andamcungbe #nuoicondungcach #xuhuong ♬ nhạc nền - Mẹ Thủy Làm Y

Giai đoạn 2: Nghiền nát và lợn cợn (Khoảng 7-8 tháng tuổi)

Kỹ năng ăn uống phát triển, lưỡi bắt đầu di chuyển lên xuống kết hợp vòm miệng để nghiền nát thức ăn. Trẻ bắt đầu cầm nắm thức ăn bằng ngón tay thành thạo hơn.

• Độ thô khuyến nghị: Nghiền nát, chín mềm, có lợn cợn nhẹ, dễ dàng nghiền nát bằng lưỡi và vòm miệng.   
• Ví dụ thực phẩm và cách chế biến:
  • Ngũ cốc: Cháo nấu đặc hơn (1 gạo : 7 nước), còn lợn cợn nhẹ.   
  • Rau củ/trái cây: Nấu chín mềm, nghiền nát hoặc cắt hạt lựu 3-5mm (khoai lang, chuối, đu đủ...)   
  • Đạm: Thịt xay sơ, cá xé nhỏ (nấu chín, bỏ da & xương), lòng đỏ trứng.   
  • Thức ăn bốc: Mềm, dễ tan, kích thước bằng ngón tay người lớn (bơ chín, chuối cắt thanh, khoai lang luộc mềm).   
• Lưu ý: Tăng lên 2 bữa chính và 1 bữa phụ. Khuyến khích trẻ thực hành ăn dặm tự chỉ huy hoặc ăn dặm kiểu nhật (tự bốc ăn).

>> Thực Đơn Ăn Dặm Cho Bé 7 Tháng Tuổi
>> Thực Đơn Ăn Dặm Cho Bé 8 Tháng

1 buổi ăn dặm tự chỉ huy của bé Hà Mã (thời điểm đạt 7,5 tháng tuổi).

@methuylamy Bé 7 tháng tuổi ăn dặm như thế nào? Thực đơn cho bé ăn dặm hôm nay có cá hồi ạ 😎😎😎 #methuylamy #mebimsua #tresosinh #ăndặm #béăndặm #andamcungbe #xuhuong ♬ nhạc nền - Mẹ Thủy Làm Y

Giai đoạn 3: Cắt nhỏ và thức ăn bốc (Khoảng 9-11 tháng tuổi)

Trẻ bắt đầu nhai bằng hàm, lưỡi di chuyển ngang để nghiền thức ăn. Kỹ năng cầm nắm phát triển tốt hơn.   

• Độ thô khuyến nghị: Cắt nhỏ, thức ăn bốc, có thể làm nát bằng hàm.   
• Ví dụ thực phẩm và cách chế biến:
  • Ngũ cốc: Cháo đặc hơn (1 gạo : 5 nước) hoặc cơm nấu mềm. Có thể giới thiệu pasta, bánh mì mềm.   
  • Rau củ/trái cây: Cắt hạt lựu khối 5-8mm, nấu chín mềm.   
  • Đạm: Cá, thịt cắt hạt lựu 5-8mm. Trứng nguyên quả (1/2 – 2/3 quả).   
  • Thức ăn bốc: Phô mai mềm cắt nhỏ, trứng luộc chín thái lát, bánh quy mềm, rau củ nấu mềm cắt thanh.   
• Lưu ý: Tăng lên 3 bữa chính và 1-2 bữa phụ. Tiếp tục khuyến khích tự ăn và uống nước sau ăn. 

>> Mukbang bún cá lăng cùng Hà Mã (thời điểm 9 tháng tuổi)

@methuylamy Hà Mã mukbang tập 20. Cho bé ăn dặm mùa hè 🌞🌞🌞 #methuylamy #embedangyeu #thựcđơnăndặm #mebimsua #ăndặm #điềudưỡng👩🏻‍⚕️💙 ♬ nhạc nền - Mẹ Thủy Làm Y

Giai đoạn 4: Kết thúc hành trình ăn dặm (Khoảng 12-18 tháng tuổi)

Trẻ chuyển đổi sang ăn thực phẩm cùng gia đình. Kỹ năng nhai bằng răng, vận động tinh cải thiện, có thể tự xúc ăn bằng thìa/dĩa.   

• Độ thô khuyến nghị: Thức ăn gia đình, cắt nhỏ hoặc nghiền nếu cần.   
• Ví dụ thực phẩm và cách chế biến:
  • Ngũ cốc (tinh bột): Cơm nấu mềm hoặc cơm như người lớn.   
  • Rau củ/trái cây: Cắt hạt lựu 1cm hoặc miếng vừa ăn, nấu chín mềm.   
  • Đạm: Cá, thịt cắt miếng vừa ăn, chế biến đa dạng.   
• Lưu ý: Đảm bảo 3-4 bữa chính và 1-2 bữa phụ. Khuyến khích trẻ ngồi ăn chung gia đình. Có thể nêm nhạt gia vị (sau 1 tuổi).

@methuylamy

Thực Hành Ăn Dặm An Toàn

Cha mẹ cần hiểu rõ và áp dụng nguyên tắc phòng tránh hóc nghẹn trong quá trình tăng độ thô ăn dặm cho con.

Phân biệt phản xạ ọe và hóc nghẹn

Nỗi lo hóc nghẹn thường khiến cha mẹ trì hoãn tăng độ thô ăn dặm cho trẻ. Tuy nhiên, cần phân biệt rõ:   

@methuylamy Bé đang ăn thì oẹ 🤢 Có nên dừng bữa ăn của con? #methuylamy #mebimsua #embedangyeu #ăndặm #cáchxửlýkhiconnôntrớ #điềudưỡng👩🏻‍⚕️💙 #xuhuong ♬ nhạc nền - Mẹ Thủy Làm Y

• Phản xạ Ọe: Là phản xạ tự nhiên, bình thường, giúp trẻ đẩy thức ăn lớn ra khỏi đường thở. Thường kèm tiếng (ho, khạc), trẻ đỏ mặt. Cha mẹ nên giữ bình tĩnh, quan sát. Tránh can thiệp ngay vào miệng bé vì có thể đẩy dị vật sâu hơn.

• Hóc nghẹn (Choking): Tình trạng nguy hiểm khi đường thở bị tắc nghẽn. Trẻ thường im lặng, không thể ho, khóc. Da có thể xanh tái. Đây là trường hợp khẩn cấp cần xử lý ngay lập tức.

Môi trường ăn uống an toàn

• Luôn giám sát: Không bao giờ để trẻ một mình khi ăn.   
• Ngồi thẳng: Trẻ phải ngồi thẳng trong ghế ăn dặm. Không cho trẻ ăn khi nằm, chạy, nhảy.   
• Không phân tâm: Giảm thiểu tiếng ồn, TV, điện thoại.   
• Kiểm tra nhiệt độ: Luôn kiểm tra nhiệt độ thức ăn trước khi cho trẻ ăn.   
• Vệ sinh: Rửa tay sạch sẽ, sử dụng dụng cụ và bề mặt chế biến sạch sẽ.   

Các tín hiệu đói và no của bé: Ăn dặm bao nhiêu là đủ

Nhận biết các tín hiệu của trẻ là chìa khóa để thực hành cho ăn đáp ứng hiệu quả:

• Tín hiệu đói: Trẻ mở miệng khi thìa đến gần, với tay lấy thức ăn, tỏ ra hào hứng, nghiêng người về phía trước.   
• Tín hiệu no: Trẻ quay đầu đi, ngậm miệng chặt, đẩy thìa ra, mất tập trung, quấy khóc, hoặc không còn hứng thú.   

Ăn dặm bao nhiêu là đủ: Không có một lượng cố định. Lượng thức ăn dặm phù hợp là lượng bé tự nguyện ăn, dựa trên tín hiệu đói và no. Bắt đầu với lượng nhỏ và tăng dần theo khả năng của bé.

@methuylamy Một bữa ăn dặm trong bao lâu? Thời lượng ăn dặm thế nào phù hợp với tháng tuổi con? #methuylamy #andamcungbe #embedangyeu #ăndặm #mebimsua #xuhuong #viral #thờigianăndặm #béăndặm ♬ nhạc nền - Mẹ Thủy Làm Y