Trải qua cuộc "vượt cạn", câu hỏi về cách gọi sữa về sau sinh thường luôn là điều khiến các Mom trăn trở. Dưới đây là những hướng dẫn chi tiết cách gọi sữa về nhiều cho mẹ sau sinh thường, giúp các Mom tự tin hơn trên hành trình nuôi con bằng sữa mẹ.
Lợi ích của sữa mẹ đối với trẻ sơ sinh và mẹ sau sinh
Sữa mẹ là món quà vô giá và là nguồn dinh dưỡng tối ưu dành cho trẻ sơ sinh, đặc biệt trong 6 tháng đầu đời của con.
Đối với trẻ sơ sinh:
Dinh dưỡng hoàn hảo: Sữa mẹ đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng và nước, thúc đẩy sự phát triển toàn diện, đặc biệt là trí não.
Tăng cường miễn dịch: Sữa mẹ chứa kháng thể giúp phòng ngừa hiệu quả các bệnh nhiễm khuẩn như tiêu chảy, nhiễm khuẩn hô hấp, và giảm nguy cơ mắc Hội Chứng Đột Tử Khi Ngủ (SIDS).
Phòng ngừa bệnh mãn tính: Giảm nguy cơ mắc tiểu đường, một số loại ung thư, béo phì, hen suyễn và dị ứng ở trẻ.
Dễ tiêu hóa và hấp thu: Sữa mẹ luôn sạch sẽ, sẵn sàng và ở nhiệt độ phù hợp.
Đối với người mẹ:
Lợi ích sức khỏe lâu dài: Giảm nguy cơ mắc ung thư vú, ung thư buồng trứng, béo phì, tiểu đường, tăng huyết áp và bệnh tim mạch.
Giảm căng thẳng: Quá trình cho con bú giúp mẹ giảm căng thẳng, và bé bú mẹ thường bình tĩnh, ít quấy khóc hơn.
Vai trò của hormone và phản xạ xuống sữa
Quá trình sản xuất sữa mẹ liên quan mật thiết đến cách gọi sữa về sau sinh thường. Được điều hòa bởi sự tương tác tinh vi của các hormone và phản hồi tại chỗ.
Estrogen và Progesterone: Trong thai kỳ, hai hormone này chuẩn bị bầu vú nhưng lại ức chế sản xuất sữa. Sau khi nhau thai bong ra, nồng độ của chúng giảm đột ngột, báo hiệu cơ thể bắt đầu tạo sữa.
Prolactin: Đây là hormone chủ chốt chịu trách nhiệm sản xuất sữa. Khi trẻ bú, tín hiệu được gửi đến não, kích thích tuyến yên bài tiết prolactin. Nồng độ prolactin đạt đỉnh khoảng 30 phút sau mỗi cữ bú, giúp đảm bảo sữa cho cữ tiếp theo. Bé bú càng nhiều, cơ thể mẹ càng tạo ra nhiều sữa.
Oxytocin: Hormone này chịu trách nhiệm giải phóng sữa ra khỏi bầu ngực, hay còn gọi là "phản xạ xuống sữa". Khi bé bú, oxytocin được giải phóng, làm co bóp các cơ nhỏ đẩy sữa ra ngoài.
Feedback Inhibitor of Lactation (FIL): Sữa mẹ chứa protein FIL, hoạt động như cơ chế tự điều chỉnh. Cách gọi sữa về sau sinh thường là quá trình lặp lại việc làm rỗng bầu sữa, hàm lượng FIL thấp sẽ kích thích cơ thể sản xuất sữa nhiều hơn. Ngược lại, nếu bầu sữa căng, FIL tích tụ sẽ báo hiệu cơ thể giảm sản xuất sữa.
Sự phối hợp giữa các hormone và cơ chế tự điều chỉnh này tạo nên nguyên tắc "cung - cầu": Bé bú càng nhiều, cơ thể mẹ càng sản xuất nhiều sữa hơn.
Các Cách Gọi Sữa Về Sau Sinh Thường Hiệu Quả
Để thiết lập và duy trì nguồn sữa mẹ dồi dào, các Mom cần áp dụng các kỹ thuật cho con ti đúng cách.
Kỹ thuật ngậm bắt vú (khớp ngậm)
Việc bé ngậm bắt vú đúng cách là yếu tố then chốt để cơ thể mẹ có phản ứng xuống sữa hiệu quả, kích thích sản xuất hormone prolactin và oxytocin. Khớp ngậm đúng giúp ngăn ngừa tổn thương núm vú cho mẹ, và giảm trớ (sặc sữa) cho con.
Cho bé bú theo nhu cầu là cách gọi sữa về sau sinh thường tự nhiên nhất, tức là bất cứ khi nào bé đói và đòi bú.
Tần suất: Lý tưởng là 8-12 lần mỗi ngày trong 1-2 tuần đầu sau sinh để thiết lập nguồn sữa dồi dào. Với trẻ trên 3 tháng, có thể giãn cữ bú lên khoảng 3-4 tiếng/lần, tuân theo lịch sinh hoạt EASY của con.
Thời gian: Mỗi cữ bú nên kéo dài 20-30 phút ở mỗi bên vú để đảm bảo bé bú đủ sữa và vú được kích thích hiệu quả.
Làm trống bầu sữa: Việc làm trống bầu sữa thường xuyên, dù bằng cách cho bé bú trực tiếp hoặc hút/vắt sữa, là yếu tố then chốt để duy trì và tăng cường nguồn sữa.
Đánh thức bé: Nếu trẻ ngủ nhiều và biếng bú, mẹ nên chủ động đánh thức trẻ dậy bú bằng cách vỗ nhẹ, vuốt ve, thay quần áo hoặc thay tã để khuyến khích trẻ bú.
Hỗ trợ kích sữa bằng tay và máy hút sữa
Ngoài việc cho bé bú trực tiếp, việc kích sữa bằng tay hoặc máy hút sữa cũng hỗ trợ duy trì và tăng cường nguồn sữa, đặc biệt trong các trường hợp bé không bú đủ hoặc mẹ cần dự trữ sữa đông cho con.
Tuy nhiên, có trường hợp bé không thích hoặc chê "mùi vị" sữa trữ đông. Lúc này, mẹ hãy kiên nhẫn và tập cho con ăn dần dần.
Vắt sữa bằng tay sau sinh thường là một cách gọi sữa về hiệu quả. Ứng dụng khi mẹ cần giảm căng tức bầu sữa.
Các bước thực hiện:
Vệ sinh: Rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng và nước ấm.
Làm ấm ngực: Làm ấm bầu ngực bằng khăn ấm hoặc tắm nước nóng để kích thích xuống sữa.
Massage: Massage nhẹ nhàng bầu ngực để thư giãn và kích thích sữa chảy.
Tư thế: Tìm một vị trí thoải mái và hơi nghiêng người về phía trước.
Vắt sữa: Đặt ngón cái phía trên và các ngón còn lại phía dưới núm vú khoảng 2.5-5 cm (1-2 inch) tạo hình chữ "C". Ấn ngón tay và ngón cái về phía ngực, sau đó nhẹ nhàng nén lại, rồi thả ra theo nhịp điệu "Ấn, Nén, Thả" liên tục cho đến khi sữa ngừng chảy, sau đó chuyển sang bên còn lại.
Lưu ý: Không nên bóp quá mạnh hoặc kéo núm vú, việc vắt sữa bằng tay không nên gây đau.
Sử dụng máy hút sữa cũng là cách gọi sữa về sau sinh thường khuyên dùng. Để kích thích và duy trì nguồn sữa, trong trường hợp khi bé không bú đủ hoặc mẹ cần dự trữ sữa.
Lịch hút sữa:
Mẹ mới sinh: Hút sữa 8-12 lần mỗi ngày trong 1-2 tuần đầu tiên để thiết lập nguồn sữa.
Khi lượng sữa ổn định: Giảm xuống 6-8 lần mỗi ngày.
Mẹ đi làm: Hút 3-4 lần mỗi ngày.
Thời gian: Mỗi lần hút khoảng 15-20 phút cho mỗi bên vú.
Thời điểm: Sau khi bé bú, giữa các cữ bú, và buổi tối trước khi đi ngủ.
Hút đồng thời: Hút sữa ở một bên khi đang cho bé bú ở bên còn lại sẽ gửi tín hiệu mạnh mẽ đến cơ thể rằng bé đang cần nhiều sữa hơn.
Hút sau bú: Hút thêm khoảng 10 phút sau khi bé bú (nếu bé không bú hết) để làm trống tuyến sữa, kích thích sữa tiết nhanh và nhiều hơn.
Kích sữa dồn cữ
Đây là một kỹ thuật hút sữa đặc biệt nhằm tăng cường sản lượng sữa bằng cách mô phỏng các cữ bú liên tục của bé trong giai đoạn tăng trưởng.
Lịch trình phổ biến: Hút 20 phút; nghỉ 10 phút; hút 10 phút; nghỉ 10 phút; hút 10 phút (tổng cộng 40 phút hút trong khoảng thời gian 60 phút).
Nên thực hiện kích sữa dồn cữ một lần mỗi ngày, thay thế một cữ hút thông thường hoặc thêm vào giữa các cữ bú của bé.
Mẹ có thể cần thực hiện trong vài ngày hoặc một tuần để thấy được kết quả rõ rệt.
Massage ngực và chườm ấm
Massage ngực và chườm ấm là những biện pháp hỗ trợ hiệu quả, giúp kích thích sữa về và giải quyết các vấn đề liên quan đến tắc tia sữa.
Cách thực hiện:
Chuẩn bị: Chuẩn bị một chậu nước ấm và một khăn mềm. Nhúng khăn vào nước ấm, vắt ráo nước, chườm khăn ấm xung quanh bầu ngực để làm nóng và mềm bầu ngực trong khoảng 2 phút.
Massage vòng tròn: Dùng đầu ngón tay massage nhẹ nhàng theo vòng tròn chiều kim đồng hồ, bắt đầu từ núm vú và mở rộng ra toàn bộ bầu ngực. Thực hiện ít nhất 3-5 phút.
Vuốt xuôi: Vuốt nhẹ ngực xuôi theo chiều từ chân ngực, bầu ngực đến núm vú theo chiều từ ngoài vào trong, thực hiện trong 3-5 phút.
Tác động lực: Nhẹ nhàng xoa nắn xung quanh ngực và nâng ngực phía trước để kích thích các nang sữa.
Kết hợp chườm nóng ngực cùng với uống nước ấm và massage trước khi cho trẻ bú sẽ tăng thêm hiệu quả kích sữa về.