Cách Vỗ Ợ Hơi Cho Trẻ Sơ Sinh (Có Video hướng dẫn)
Ngày đăng: 13/07/2025
Vỗ ợ hơi cho trẻ sơ sinh không chỉ là một kỹ thuật đơn giản mà còn là chìa khóa giúp bé yêu thoải mái, giảm quấy khóc và phát triển khỏe mạnh. Bài viết này sẽ cung cấp cho các mẹ 2 cách vỗ ợ hơi cho trẻ sơ sinh hiệu quả và dễ thực hiện nhất.
Để vỗ ợ hơi cho bé sơ sinh một cách an toàn và hiệu quả, cha mẹ cần nắm vững các nguyên tắc cơ bản và thử nghiệm các tư thế khác nhau để tìm ra phương pháp phù hợp nhất với mẹ và bé.
Nguyên tắc khi vỗ ợ hơi
Khi thực hiện cách vỗ ợ hơi cho bé, hãy luôn ghi nhớ những nguyên tắc sau để đảm bảo an toàn và hiệu quả:
Khum bàn tay: Luôn khum bàn tay lại khi vỗ lưng bé để tạo ra một túi khí nhỏ. Điều này giúp lực vỗ nhẹ nhàng hơn, tạo ra âm thanh "bồm bộp" và không gây đau cho bé.
Vỗ nhẹ nhàng từ dưới lên trên: Vỗ dọc lưng trẻ, theo chiều từ thắt lưng lên đến cổ. Động tác này giúp đẩy không khí từ dạ dày thoát lên trên một cách tự nhiên. Hãy thực hiện nhẹ nhàng, tránh vỗ quá mạnh làm bé sợ hãi.
Đảm bảo nâng đỡ đầu và cổ bé: Đặc biệt với trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi, phần đầu và cổ còn rất yếu. Luôn giữ vững và nâng đỡ chắc chắn vùng này để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho bé.
Chuẩn bị khăn sạch: Lót 1 chiếc khăn sạch vì bé cưng có thể trớ ra một ít sữa hoặc nhả nhớt trong quá trình ợ hơi.
Các tư thế vỗ ợ hơi phổ biến và cách thực hiện (Bao gồm video)
Mỗi em bé có thể phản ứng khác nhau với từng tư thế. Vì vậy, cha mẹ nên thử tất cả các tư thế dưới đây để tìm ra phương pháp phù hợp và thoải mái nhất cho bé yêu của mình.
Đây là một trong những cách vỗ ợ hơi cho bé phổ biến và được nhiều tổ chức y tế khuyến nghị.
Cách thực hiện: Cha mẹ ngồi thẳng hoặc đứng, ôm bé thẳng đứng sao cho cằm bé đặt thoải mái lên vai bạn. Một tay giữ vững đầu và cổ bé (hoặc đỡ phần lưng bé thẳng đứng), tay còn lại nhẹ nhàng xoa hoặc vỗ nhẹ vào lưng bé.
Mẹo nhỏ: Để tăng hiệu quả và tạo cảm giác an toàn, thoải mái cho bé, cha mẹ có thể đi bộ nhẹ nhàng hoặc ngồi trên ghế đung đưa trong khi vỗ ợ hơi.
Tư thế cho bé ngồi trên lòng
Tư thế này giúp bé cảm thấy an toàn và dễ chịu khi được vỗ ợ hơi.
Cách thực hiện: Đặt bé ngồi trên lòng bạn, quay mặt ra xa bạn hoặc nghiêng qua một bên. Một tay đỡ phần cằm và ngực bé (quan trọng là không gây áp lực lên cổ họng), giữ bé hơi ngả về phía trước. Tay còn lại nhẹ nhàng xoa hoặc vỗ nhẹ vào lưng bé.
Tư thế cho bé nằm sấp trên đùi/cánh tay
Đây là một cách vỗ ợ hơi cho trẻ sơ sinh khác mà cha mẹ có thể thử.
Cách thực hiện: Đặt bé nằm sấp ngang đùi của bạn hoặc nằm sấp trên cánh tay của bạn, mặt bé quay sang một bên. Đảm bảo đầu bé cao hơn ngực và bụng. Một tay đỡ cằm bé, tay còn lại nhẹ nhàng xoa hoặc vỗ lưng bé.
Lưu ý: Tư thế này có thể khó hơn đối với cha mẹ mới hoặc nếu bé nặng cân. Cha mẹ nên tránh tư thế này nếu bé thường xuyên trớ sữa hoặc nôn trớ nhiều.
Tại Sao Vỗ Ợ Hơi Cho Trẻ Sơ Sinh Lại Quan Trọng ?
Vỗ ợ hơi cho trẻ sơ sinh là một phần thiết yếu trong thói quen chăm sóc trẻ sơ sinh 0-6 tháng tuổi, đặc biệt quan trọng do những đặc điểm sinh lý của trẻ ở giai đoạn này.
Hệ tiêu hóa non nớt của trẻ sơ sinh
Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh còn rất non nớt và chưa hoàn thiện trong những tháng đầu đời. Đặc biệt, dạ dày của trẻ có kích thước nhỏ, cấu tạo nằm ngang và cơ thắt tâm vị (cơ nối thực quản với dạ dày) còn yếu. Điều này khiến bé dễ bị đầy hơi, chướng bụng do nuốt phải khí khi bú hoặc khi khóc.
Lợi ích của thói quen vỗ ợ hơi thường xuyên cho trẻ
Mục đích chính của việc vỗ ợ hơi cho bé là giúp bé đẩy lượng khí bị mắc kẹt trong dạ dày ra ngoài. Quá trình này mang lại nhiều lợi ích đáng kể:
Giảm khó chịu và đầy bụng: Khi khí thừa được giải phóng, bé sẽ cảm thấy thoải mái, dễ chịu hơn, giảm tình trạng đầy bụng, chướng hơi.
Ngăn ngừa ọc sữa, nôn trớ: Vỗ ợ hơi giúp ngăn ngừa tình trạng ọc sữa, nôn trớ sau khi bú, đặc biệt quan trọng với những bé có xu hướng trào ngược dạ dày thực quản.
Bú tốt hơn và ngủ ngon hơn: Khi dạ dày có thêm không gian do khí thừa được giải phóng, bé có thể bú được nhiều sữa hơn, ít quấy khóc và ngủ ngon giấc hơn.
Dấu Hiệu Nhận Biết Bé Cần Được Vỗ Ợ Hơi
Việc vỗ ợ hơi cho bé sơ sinh là cần thiết do một số lý do sinh lý và hành vi đặc trưng ở giai đoạn này. Hiểu rõ những nguyên nhân và dấu hiệu này sẽ giúp cha mẹ can thiệp kịp thời và hiệu quả.
Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị đầy hơi
Nguyên nhân phổ biến nhất khiến trẻ sơ sinh bị đầy hơi là do nuốt khí trong quá trình bú hoặc khóc. Cụ thể:
Nuốt khí khi bú: Khi trẻ bú mẹ hoặc bú bình, không khí có thể bị nuốt vào cùng với sữa. Trẻ bú quá nhanh, tư thế bú sai, khớp ngậm không đúng, hoặc núm vú bình sữa không phù hợp đều có thể làm tăng lượng khí nuốt vào.
Nuốt khí khi khóc: Khi trẻ khóc nhiều và há miệng, bé có thể nuốt một lượng lớn không khí vào dạ dày, gây đầy hơi.
Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện: Như đã đề cập, cấu trúc dạ dày và cơ thắt tâm vị yếu của trẻ sơ sinh cũng góp phần khiến khí dễ bị mắc kẹt.
Dấu hiệu nhận biết bé đang khó chịu vì đầy hơi
Cha mẹ có thể nhận biết trẻ bị đầy hơi và cần vỗ ợ hơi cho bé thông qua các dấu hiệu sau:
Quấy khóc không rõ lý do: Đặc biệt sau khi bú, bé có thể khóc dai dẳng, khó dỗ.
Vặn mình, ưỡn lưng, cong lưng: Bé có thể gồng mình, ưỡn người ra sau hoặc cong lưng khi khó chịu.
Co chân vào bụng hoặc nắm chặt tay: Bé thường co hai chân lên sát bụng hoặc nắm chặt bàn tay.
Bỏ bú, bú không hiệu quả: Bé có thể không muốn bú tiếp hoặc bú ngắt quãng, có vẻ khó chịu khi đang bú.
Bụng căng cứng hoặc chướng: Khi sờ vào bụng bé, có thể cảm thấy căng tròn hơn bình thường.
Xì hơi nhiều: Bé có thể xì hơi liên tục nhưng vẫn không giảm khó chịu.
Lưu ý đặc biệt cho trẻ bú bình và bú mẹ
Tần suất vỗ ợ hơi cho bé sơ sinh có thể khác nhau tùy thuộc vào cách bé bú:
Trẻ bú bình: Trẻ bú bình thường nuốt nhiều khí hơn trẻ bú mẹ trực tiếp. Do đó, nên vỗ ợ hơi thường xuyên hơn, có thể là sau mỗi 60-90ml sữa hoặc giữa bữa ăn và sau khi ăn xong.
Trẻ bú mẹ: Trẻ bú mẹ thường nuốt ít khí hơn, nên có thể không cần vỗ ợ hơi nhiều như trẻ bú bình. Cha mẹ có thể vỗ ợ hơi khi chuyển bên vú hoặc sau khi bé bú xong.
Nếu bé ngủ ngay sau khi ăn: Vẫn nên vỗ ợ hơi trước khi đặt bé xuống giường để tránh bé ọc sữa trong khi ngủ, điều này có thể nguy hiểm.
Câu Hỏi Thường Gặp Về Vỗ Ợ Hơi Cho Trẻ Sơ Sinh
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về cách vỗ ợ hơi cho trẻ sơ sinh và những giải đáp hữu ích.
Làm sao để biết bé đã ợ hơi thành công ?
Khi trẻ ợ hơi, cha mẹ có thể nghe thấy tiếng "Ợ". Quan trọng hơn, bé sẽ ngừng quấy khóc, trở nên vui vẻ, dễ chịu và có thể tiếp tục bú hoặc ngủ ngon hơn. Đôi khi, bé có thể ợ hơi mà không phát ra tiếng động lớn, nhưng nếu bé trở nên thoải mái hơn, đó cũng là dấu hiệu cho thấy khí đã được giải phóng.
Vỗ ợ hơi trong bao lâu là đủ ?
Thời gian vỗ ợ hơi cho bé phụ thuộc vào lượng khí có trong dạ dày bé. Thông thường, có thể vỗ từ 1 đến 3 phút , hoặc 3-5 phút, thậm chí lâu hơn. Nếu sau khoảng 10-15 phút vỗ mà bé vẫn chưa ợ hơi, mẹ nên đổi tư thế và tiếp tục vỗ lưng cho bé. Sau khi vỗ ợ hơi, nên giữ bé ở tư thế thẳng đứng trong 10-15 phút hoặc lâu hơn nếu bé hay trớ, để tránh sữa trào ngược.
Khi Nào Cần Sự Hỗ Trợ Từ Chuyên Gia
Mặc dù đầy hơi là hiện tượng phổ biến ở trẻ sơ sinh, nhưng có những trường hợp cha mẹ cần tìm kiếm sự tư vấn y tế:
Nếu tình trạng đầy hơi, quấy khóc liên tục kéo dài trong nhiều ngày, dù đã thử các biện pháp vỗ ợ hơi cho trẻ sơ sinh và các mẹo khác mà bé vẫn không thoải mái.
Nếu bé nôn trớ dữ dội, liên tục sau mỗi lần bú, đặc biệt nếu nôn trớ có tính chất phun vòi, khác với trớ sữa thông thường. Nôn trớ dữ dội có thể là dấu hiệu của các vấn đề nghiêm trọng hơn như hẹp môn vị hoặc trào ngược dạ dày thực quản.
Nếu bé có các dấu hiệu bất thường khác kèm theo như sốt, tiêu chảy, phân lỏng, khó chịu kéo dài, sụt cân, hoặc có dấu hiệu dị ứng thực phẩm.
Thông thường, trẻ sơ sinh cần được cha mẹ hỗ trợ vỗ ợ hơi trong khoảng 4-6 tháng đầu đời. Sau đó, hệ tiêu hóa của bé sẽ phát triển hoàn thiện hơn và bé có thể tự đẩy khí ra khỏi cơ thể mà không cần sự giúp đỡ của cha mẹ.
Trong trường hợp cha mẹ cần sự hỗ trợ chuyên sâu hơn trong việc chăm sóc con, đặc biệt là về các phương pháp nuôi con hiệu quả, hãy tham khảo các dịch vụ được cung cấp bởi Vạn Phúc Care: