Ở tuần thai 18, em bé của mẹ không còn là một bào thai nhỏ bé nữa. Mỗi tuần trôi qua, con lại hoàn thiện thêm nhiều kỹ năng mới, sẵn sàng cho những bước phát triển vượt bậc tiếp theo.
Thai nhi 18 tuần tuổi cùng các chỉ số phát triển quan trọng
Kích thước, cân nặng và tỷ lệ cơ thể của bé
Tại tuần 18, thai nhi có chiều dài đầu mông (CRL) vào khoảng 14.2 cm và cân nặng dao động từ 190 - 255 gram. Mẹ có thể hình dung bé lớn tương đương một quả ớt chuông.
Một điểm đáng chú ý là tỷ lệ cơ thể của bé đang dần trở nên cân đối hơn. Tay và chân đã phát triển tương xứng với cơ thể và đầu, không còn tình trạng "chibi-đầu to" như giai đoạn trước.
Bảng chỉ số siêu âm thai 18 tuần chuẩn mẹ cần biết
Khi đi khám thai, bác sĩ sẽ đo các chỉ số sinh trắc học của bé để đánh giá tốc độ phát triển. Dưới đây là các chỉ số trung bình khi thai 18 tuần mẹ có thể tham khảo :
Tuần 18 đánh dấu nhiều cột mốc phát triển quan trọng của thai nhi. Đây là giai đoạn hệ thần kinh của bé có bước tiến vượt bậc, các giác quan bừng tỉnh và những cử động đầu tiên có thể được mẹ cảm nhận.
Hệ thần kinh hoàn thiện: Nền tảng cho những cử động đầu tiên
Quá trình Myelin hóa và ý nghĩa đối với sự phát triển của bé
Một trong những phát triển vi diệu nhất của thai nhi 18 tuần tuổi là sự khởi đầu của quá trình myelin hóa. Các dây thần kinh của bé bắt đầu được bao bọc bởi một lớp vỏ bảo vệ gọi là MYELIN.
Lớp vỏ myelin này hoạt động như một chất cách điện, giúp tăng tốc độ truyền tín hiệu giữa các tế bào thần kinh lên nhiều lần. Điều này cho phép bé thực hiện các cử động có chủ đích và phối hợp tốt hơn, thay vì chỉ là những cử động ngẫu nhiên như trước.
Các giác quan bừng tỉnh
Thính giác phát triển: Bé lắng nghe thế giới
Tai của bé đã ở đúng vị trí cuối cùng hai bên đầu. Các xương nhỏ trong tai và các đầu dây thần kinh từ não bộ đã đủ hoàn thiện để bé có thể nghe được âm thanh. Bé có thể nghe thấy nhịp tim của mẹ, tiếng sôi bụng và đặc biệt là giọng nói của mẹ, âm thanh quen thuộc và ấm áp nhất.
Thị giác hoàn thiện: Bé cảm nhận được ánh sáng
Mắt của bé đã hướng về phía trước và võng mạc có thể phát hiện được ánh sáng. Nếu mẹ chiếu một nguồn sáng mạnh vào bụng, bé có thể sẽ có phản ứng quay đi.
Cảm nhận cử động thai nhi tại tuần 18
Thai máy là gì và cảm giác như thế nào?
Khoảng từ tuần 18 đến 22, nhiều mẹ bầu sẽ có thể đầu cảm nhận được những cử động của con, hay còn gọi là "thai máy". Ban đầu, cảm giác thường không rõ rệt, giống như một cú rung nhẹ, cảm giác sủi bọt.
Yếu tố ảnh hưởng đến cảm nhận thai máy
Những mẹ có nhau thai bám ở mặt trước tử cung (nhau bám trước) có thể cảm nhận cử động muộn hơn, thường sau 20 tuần, vì bánh nhau hoạt động như một lớp đệm.
Hoàn thiện các hệ cơ quan khác và dấu ấn riêng của bé
Dấu vân tay hình thành
Các đường vân độc nhất trên đầu ngón tay và ngón chân của bé đã được hình thành hoàn chỉnh, tạo nên dấu vân tay và vân chân độc nhất.
Hệ tiêu hóa, bài tiết, xương và bộ phận sinh sản
Hệ tiêu hóa: Bé thường xuyên nuốt nước ối, giúp hệ tiêu hóa trưởng thành và sẵn sàng cho việc tiêu hóa sữa sau khi chào đời.
Hệ bài tiết: Thận của bé đã hoạt động tốt và tiếp tục sản xuất nước tiểu.
Hệ xương: Quá trình cốt hóa (sụn cứng lại thành xương) đang diễn ra mạnh mẽ.
Hệ sinh sản: Bộ phận sinh dục của bé đã phát triển đầy đủ và có thể xác định giới tính của con qua siêu âm ở tuần thai 18.
Không chỉ thai nhi, cơ thể mẹ cũng có những thay đổi rõ rệt ở tuần 18. Đây là giai đoạn mẹ cảm nhận sự lớn lên của con hoàn toàn rõ rệt.
Thay đổi về vóc dáng: Bụng bầu, làn da và những vết rạn đầu tiên
Bụng bầu 18 tuần đã to chưa?
Tử cung đã phát triển đủ lớn để nhô cao lên khỏi vùng xương chậu, khiến bụng bầu trở nên rõ ràng hơn. Vòng eo dần biến mất và mẹ sẽ cần đến những bộ đầm bầu rộng rãi, thoải mái hơn.
Những thay đổi trên da: Rạn da, đường sẫm màu và nám da
Sự thay đổi nội tiết tố có thể gây ra một số thay đổi trên da của mẹ :
Đường sẫm màu (Linea Nigra): Một đường sẫm màu chạy dọc từ rốn xuống xương mu có thể xuất hiện và sẽ mờ dần sau khi sinh.
Vết rạn da: Các vết rạn màu hồng, đỏ có thể xuất hiện ở bụng, ngực, đùi khi da bị kéo căng.
Nám da: Các mảng da sẫm màu có thể xuất hiện trên mặt. Mẹ nên sử dụng kem chống nắng để ngăn nám đậm màu hơn.
Các triệu chứng mẹ bầu thường gặp ở tuần 18 và cách xử trí khoa học
Đau lưng, ợ nóng: Do tăng Hormone thai kỳ
Đau lưng: Tử cung lớn dần gây áp lực lên cột sống, cùng với hormone relaxin làm giãn các dây chằng khiến mẹ dễ bị đau lưng. Mẹ nên đi giày đế bằng, tránh đứng lâu và ngủ nghiêng kẹp gối giữa hai chân.
Ợ nóng: Hormone progesterone làm chậm quá trình tiêu hóa, gây ợ nóng, đầy hơi. Mẹ nên chia nhỏ bữa ăn, ăn chậm và tránh đồ cay nóng, dầu mỡ.
Chóng mặt, nghẹt mũi: Do hệ tuần hoàn thay đổi
Chóng mặt: Thể tích máu tăng và mạch máu giãn ra có thể làm huyết áp thấp hơn, gây chóng mặt khi thay đổi tư thế đột ngột. Mẹ nên thay đổi tư thế từ từ.
Nghẹt mũi, chảy máu cam: Lưu lượng máu tăng làm các mạch máu nhỏ trong mũi sưng lên, dễ gây nghẹt mũi và chảy máu cam.
Chuột rút, phù nhẹ và các vấn đề khác
Chuột rút ở chân: Thường xảy ra vào ban đêm. Mẹ nên uống đủ nước và duỗi bắp chân nhẹ nhàng trước khi ngủ.
Phù nhẹ: Sưng phù nhẹ ở mắt cá chân vào cuối ngày là hiện tượng bình thường. Mẹ nên kê cao chân khi có thể và đi bộ nhẹ nhàng.
Các Xét Nghiệm Quan Trọng Khi Thai 18 Tuần
Tuần 18 nằm trong khoảng thời gian quan trọng để thực hiện các xét nghiệm tầm soát, giúp đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh.
Lịch khám thai định kỳ
Các khía cạnh đánh giá trong các buổi khám thai định kỳ:
Cân nặng và huyết áp của mẹ.
Chiều cao tử cung để đánh giá tốc độ tăng trưởng của bé.
Nghe tim thai bằng máy Doppler.
Xét nghiệm nước tiểu để sàng lọc protein và đường.
Siêu âm hình thái học (tuần 18-22)
Mục đích và quy trình siêu âm hình thái
Đây là lần siêu âm quan trọng nhất, còn gọi là siêu âm khảo sát dị tật, giúp đánh giá toàn diện sức khỏe của thai nhi.
Những gì sẽ kiểm tra qua hình ảnh thai nhi 18 tuần?
Não và hộp sọ: Tìm kiếm các dấu hiệu của dị tật ống thần kinh.
Tim: Đảm bảo cấu trúc 4 buồng tim và các van hoạt động bình thường.
Cột sống, bụng và các cơ quan nội tạng.
Các chi: Đếm đủ ngón tay, ngón chân.
Các yếu tố khác: Vị trí bánh nhau, lượng nước ối.
Tầm soát dị tật bẩm sinh
Xét nghiệm Triple Test (bộ ba) là một xét nghiệm sàng lọc máu mẹ, thường thực hiện từ tuần 16-18. Xét nghiệm này giúp sàng lọc nguy cơ thai nhi mắc Hội chứng Down, Edwards và dị tật ống thần kinh.
Dinh Dưỡng Cho Mẹ Bầu Tuần 18
Chế độ dinh dưỡng khoa học là nền tảng cho sự phát triển của thai nhi 18 tuần tuổi.
Nhu cầu năng lượng và vi chất theo khuyến nghị của Viện Dinh Dưỡng Quốc Gia